E-ticarette ürününü kendi üreten satışçıların ürünün ne kadara mal olduğu ve ne kadara satılabileceği dikkatli hesaplanmalıdır. Özellikle e-ticaretin rekabet ortamında ürünün maliyeti ve fiyatlandırma stratejileri oldukça önemli ve daima takip edilmesi gereken konulardandır. Peki ürün maliyeti nasıl hesaplanır, maliyet ve fiyatlandırmada hangi yöntemler izlenebilir?
Ürün maliyeti hesaplama
Bir işletmenin sunacağı hizmet ya da ürünü üretmek için yaptığı tüm harcamaların para karşılığı maliyet anlamına gelir. Maliyet, çeşitli şekillerde hesaplanabilir ve dönemsel olarak maliyetler değişkenlik gösterebilir.
Ürünün tek bir tanesinin ne kadara mal olduğunu hesaplamak için toplam maliyeti üretilen ürün adedine bölerek bulunabilir. Ürünün tek tek maliyetleri ise üç ana giderden oluşmaktadır. Bunların ilki ürünün ham maddesidir. Örneğin bir tekstil ürünü için kumaş ve ip gibi elementler ham maddeyi oluşturur. Bunun tedarik edilmesinin ardından üretim yapacak olan işçinin maliyeti ile beraber üretim yapılan fabrikanın giderleri (makinalar, faturalar vb.) de maliyete dahil olur. Toplamda yapılan masrafı üretilen ürün adedine bölerek tek bir ürünün ne kadara mal olduğu hesaplanabilir.
Ürünün üzerine eklenecek olan kar marjı ise farklı fiyatlandırma teknikleri ile ortaya konabilir.
Ürün maliyeti hesaplama stratejileri nedir?
Ürün maliyetinin belirlenmesinden sonraki aşama ürün fiyatlandırma olacaktır. Fiyatlandırma aşamasında ürünün niteliği, pazar yerlerinde ne kadara satıldığı, müşterilerin ne kadar ödeme yapabileceği gibi durumlar göz önünde bulundurulmalıdır. Bu durumların haricinde mutlaka kargo maliyetleri, tanıtım, reklam ve vergiler gibi satış sürecinde ortaya çıkabilecek diğer maliyetler de hesaba katılmalıdır.
Fiyatlandırma stratejilerinde basit fiyatlandırma, değer oranlı fiyatlandırma, rekabetçi fiyatlandırma veya dinamik fiyatlandırma gibi stratejiler kullanılabilir. Dinamik fiyatlandırma ile ilgili detaylı yazımızı buradan okuyabilirsiniz.
Basit fiyatlandırma stratejisi
Basit fiyatlandırmada elde edilmek istenen kâr oranı çok basit bir hesaplama ile ürüne eklenir. Örneğin bir saat satılacaksa, ürünün maliyeti de 100 lira ise, bu üründen de yüzde 50 kar elde edilmek isteniyorsa o zaman ürün;
100 + 50 = 150 TL olarak satışa sunulacaktır.
Basit fiyatlandırma stratejisinde ürünün pazardaki fiyatı, rekabet gibi durumlar göz önünde bulundurulmadığı için eksik bir strateji olabilmektedir. Bu nedenle bu stratejinin ürün satışına olumsuz etki etmesi muhtemeldir.
Değer oranlı fiyatlandırma stratejisi
Değer oranı, ürünün ve markanın müşteri bazında algılandığı değerle orantılıdır. Yani bir marka, adını ve kimliğini olumlu bir şekilde duyurmayı başarabilirse ve ürününe talep oluşursa, bu ürünü yüksek değerden satışa koyabilmektedir. Ürünün bir benzeri veya rakibi olmaması da değer oranlı fiyatlandırma stratejisinin kullanılabileceği bir ortam oluşturur.
Değer oranlı fiyatlandırmayı hesaplarken kullanılan formül şu şekildedir;
Ürünün maliyeti + ürüne eklenecek kar marjı + ürünün algılandığı fiyat
Bazı ürünler veya hizmetler satışa sunulurken A/B testi ile hedef kitlenin farklı segmentlerine farklı fiyatlardan satış yapılabilir. Örneğin bir mobil uygulama, 17-25 yaş aralığındaki hedef kitlesine aylık 15 lira gibi bir fiyat sunarken 25+ yaş hedef kitlesinin karşısına çıkardığı reklamlarda ürünün aylık fiyatını 99 lira olarak gösterebilir. Bu, müşterilerin ürünü satın alma fiyatını ölçmektedir ve genellikle rakibi olmayan tek hizmet sunan işletmeler tarafından denenir.
Rekabetçi fiyatlandırma stratejisi
Genel olarak ilk defa pazara giren işletmeler marka adlarını duyurmak ve rekabete dahil olabilmek için rekabetçi fiyatlandırma tekniğini uygularlar. Firmalar bu aşamada herhangi bir kar marjı beklentisine girmeden ürünü oldukça uygun bir fiyata satarlar. Burada dikkate alınacak olan en önemli şey, pazarda aynı ürünün fiyatıdır. Bu fiyatın altında ürün maliyeti ve kar oranı konularak satış yapılması, ilk aşamada markanın adının duyulmasına yardımcı olacaktır.
