Türkiye’nin e-ticaret dünyası 2023’te adeta patlama yaptı. 2022’ye göre yüzde 115,15 oranında büyüyen e-ticaret hacmi, 1,85 trilyon liraya ulaşarak bu alandaki gelişmelerin ne denli büyük olduğunu gözler önüne serdi. Ticaret Bakanlığı tarafından açıklanan “Türkiye’de E-Ticaretin Görünümü” raporu, bu büyümenin ne kadar çarpıcı olduğunu detaylı bir şekilde ortaya koydu. Gelin, bu ilginç ve heyecan verici gelişmeleri birlikte inceleyelim.
Türkiye’de e-ticaret hacminin genel ticaret hacmine oranı yüzde 20,3’e ulaştı
2023 yılı itibarıyla Türkiye’deki e-ticaret hacmi, genel ticaret hacminin yüzde 20,3’üne ulaştı. Bu oran, 2019’da sadece yüzde 10,1’di ve bu artış oldukça dikkat çekici. E-ticaretin Gayrisafi Yurtiçi Hasıla (GSYH) içindeki payı ise yüzde 6,8 oldu, bu da e-ticaretin ülke ekonomisi için ne kadar önemli hale geldiğini gösteriyor. Aynı dönemde, e-ticaret işlemleri yüzde 22,25 artarak 5,87 milyar adede ulaştı, bu da her geçen gün daha fazla kişinin online alışverişi tercih ettiğini gösteriyor. 2024 yılı tahminlerine göre, e-ticaret hacminin 3,4 trilyon liraya ve işlem sayısının 6,67 milyara çıkması bekleniyor, bu da sektörün büyümeye devam edeceğini gösteriyor.
E-ticaretin genel ticaret içindeki payının artışı, dijitalleşmenin ve internet kullanımının yaygınlaşmasıyla paralel ilerledi. Türkiye’de internet erişiminin yaygınlaşması, mobil cihaz kullanımının artması ve dijital ödeme sistemlerinin gelişmesi, e-ticaret sektörünün hızlı bir şekilde büyümesine katkıda bulundu. Ayrıca, pandemi döneminde yaşanan kısıtlamalar ve tüketicilerin alışveriş alışkanlıklarındaki değişim de e-ticaretin büyümesini hızlandırdı.
Türkiye’deki E-Ticaretin Yarısı Mal Ticareti Oldu
2023 yılında Türkiye’deki e-ticaretin yarısı mal ticareti, diğer yarısı ise hizmet ticaretinden oluştu. Kartlı işlemlerin yüzde 63’ü mal ticaretine, yüzde 37’si ise hizmet ticaretine aitti. Beyaz eşya ve küçük ev aletleri sektörü, 233 milyar lira ile e-ticaret hacminde en büyük payı aldı. Onu, 135 milyar lira ile elektronik sektörü ve 127 milyar lira ile giyim, ayakkabı ve aksesuar sektörü izledi. Bu veriler, farklı sektörlerin e-ticarette nasıl bir yer edindiğini ve tüketici tercihlerini anlamak için oldukça önemli.
E-ticaretin sektörel dağılımına bakıldığında, tüketici elektroniği, moda ve gıda sektörlerinin öne çıktığı görülüyor. Beyaz eşya ve küçük ev aletleri sektörü, tüketicilerin online alışverişe olan güveninin arttığını ve büyük ölçekli ürünlerin bile internet üzerinden satın alındığını gösteriyor. Elektronik sektörü ise, özellikle cep telefonları ve bilgisayarların online satışının yüksek olduğunu ortaya koyuyor. Giyim ve aksesuar sektörü, modanın hızlı değişen dinamikleri ve online alışverişin sunduğu kolaylıklar sayesinde büyük bir hacme ulaştı.
E-Ticaret Kullanan İşletme Sayısı 559.412 Oldu
Ticaret Bakanlığı tarafından yapılan çalışmalar sonucunda, e-ticarete en uyumlu iller sırasıyla İstanbul, Kayseri, Çorum, İzmir ve Kocaeli olarak belirlendi. Türkiye genelinde e-ticaret yapan işletme sayısı 2023 yılında 559 bin 412’ye ulaştı. Bu işletmelerin büyük bir kısmı, yani yüzde 76’sı şahıs şirketleri, yüzde 21’i limitet şirketler ve yüzde 3’ü anonim şirketler olarak faaliyet gösterdi. Pazar yerlerinde faaliyet gösteren işletme sayısı ise 540 bine yaklaştı. Bu veriler, Türkiye’deki işletmelerin e-ticarete ne kadar hızlı uyum sağladığını ve bu alandaki potansiyeli göstermesi açısından oldukça önemli.
İstanbul, Türkiye’nin en büyük metropolü olarak e-ticarette de öncü konumda. Yüksek nüfus yoğunluğu, geniş lojistik ağı ve teknolojik altyapısı ile İstanbul, e-ticaretin merkezi haline gelmiş durumda. Kayseri ve Çorum gibi iller ise, yerel işletmelerin dijital dönüşüm sürecine hızlı adapte olduğunu gösteriyor. İzmir ve Kocaeli de, sanayi ve ticaretin güçlü olduğu iller olarak e-ticaret alanında önemli bir yere sahip.
2023’te En Yüksek İşlem Kasım Ayında Yapıldı
2023 yılı boyunca e-ticaret hacminin en yüksek olduğu dönem, Kasım ayı oldu. Özellikle 24 Kasım Öğretmenler Günü’nde, kampanyaların etkisiyle işlem hacmi zirveye çıktı. Bu dönemde en fazla harcamayı 29 yaşındaki tüketiciler gerçekleştirdi ve alışverişlerin büyük bir kısmı mobil uygulamalar üzerinden yapıldı. Bu veriler, kampanyaların ve özel günlerin e-ticaret hacmi üzerinde ne kadar büyük bir etkisi olduğunu göstermesi açısından oldukça önemli.
Kampanya dönemlerinde tüketicilerin alışveriş eğilimlerinde büyük artışlar gözlemleniyor. Özellikle Black Friday ve yılbaşı gibi dönemlerde yapılan indirimler, tüketicilerin yoğun ilgisini çekiyor. Mobil uygulamaların yaygınlaşması ve kullanım kolaylığı, tüketicilerin alışverişlerini mobil cihazlar üzerinden yapmalarını teşvik ediyor. Bu durum, e-ticaret platformlarının mobil uygulamalarına yatırım yapmalarını ve kullanıcı deneyimini geliştirmelerini gerektiriyor.
En Çok Kargo Gönderen İl İstanbul Oldu
İstanbul, hem en çok kargo gönderen hem de en çok kargo alan il oldu. Kargo gönderimlerinin yüzde 34,13’ü müşteri tarafından kabul edilmediği için teslim edilemedi, bu da teslimat sorunlarının önemli bir kısmını oluşturdu. Teslimat sorunlarının diğer nedenleri arasında adreste bulunamama yüzde 26,43 ile ikinci sıradaydı. Bu veriler, e-ticaret sektöründe lojistiğin ne kadar önemli olduğunu ve bu alandaki sorunların çözülmesi gerektiğini göstermesi açısından dikkat çekici.
Lojistik ve kargo hizmetleri, e-ticaretin başarısında kritik bir rol oynuyor. Müşterilerin siparişlerini zamanında ve hasarsız bir şekilde alması, e-ticaret platformlarına olan güveni artırıyor. Kargo teslimatındaki sorunlar, müşteri memnuniyetini olumsuz etkileyebilir ve bu nedenle lojistik süreçlerinin iyileştirilmesi büyük önem taşıyor. Kargo firmaları ile e-ticaret platformları arasındaki işbirliği ve iletişimin güçlendirilmesi, teslimat sorunlarının azaltılmasına yardımcı olabilir.
E-Ticarette En Çok Satılan Ürün Kategorileri
E-ticarette en çok satılan ürünler arasında ayakkabı, cep telefonu, bilgisayar, airfryer ve mutfak aletleri öne çıktı. Gıda ve yemek sektöründe ise meyve, sebze, çay, et ve deniz ürünleri en çok talep görenler arasında yer aldı. Bu veriler, tüketici tercihlerini anlamak ve e-ticaret stratejilerini belirlemek açısından oldukça önemli.
Ayakkabı ve giyim ürünlerinin online satışta öne çıkması, tüketicilerin bu kategorilerde online alışverişe olan güvenini gösteriyor. Özellikle marka bilinirliği ve güvenilir satıcıların etkisiyle, tüketiciler online alışverişte daha rahat hissediyorlar. Elektronik ürünlerin de yüksek talep görmesi, teknolojiye olan ilginin ve dijitalleşmenin etkisini ortaya koyuyor. Gıda ve yemek sektöründeki online alışveriş ise, tüketicilerin günlük ihtiyaçlarını karşılamak için e-ticareti tercih etmeye başladıklarını gösteriyor.
Uluslararası E-Ticaret Hacminde Artış Yaşandı
Kanada, Birleşik Krallık, ABD ve Almanya gibi ülkeler, Türkiye’den en çok alışveriş yapanlar arasında yer aldı. Yurt içi harcamaların payı yüzde 93,37 olarak gerçekleşti. Yurt dışı harcamalar ise yüzde 6,63’lük bir dilimi oluşturdu. Bu veriler, Türkiye’nin e-ticaret alanında uluslararası arenada da önemli bir oyuncu haline geldiğini göstermesi açısından dikkat çekici.
Sınır ötesi e-ticaretin artışı, Türk markalarının ve ürünlerinin uluslararası alanda tanınmaya başlaması ile ilişkilendirilebilir. Özellikle moda, gıda ve elektronik sektörlerinde Türk ürünlerine olan ilgi artıyor. Bu durum, e-ticaret platformlarının uluslararası pazarlara açılma stratejilerini güçlendirmelerini gerektiriyor. Gümrük ve lojistik süreçlerinin iyileştirilmesi, sınır ötesi e-ticaretin daha da büyümesini sağlayabilir. Türk e-ticaret platformlarının, global pazarlarda rekabet edebilmesi için yerel yasalar ve uluslararası ticaret kurallarına uyum sağlaması büyük önem taşıyor.
En Çok Kullanılan Ödeme Yöntemi
E-ticarette en çok kullanılan ödeme yöntemi yüzde 65,95 ile kartlı ödemeler oldu. EFT/havale ödemeleri yüzde 27,66, kapıda ödemeler ise yüzde 6,39 oranında kaldı. Kartlı ödemelerde “3D Secure” sistemi yüzde 72,5 oranında kullanıldı. Bu veriler, ödeme yöntemlerinin güvenliği ve kullanıcı tercihleri açısından önemli bilgiler sunuyor.
Kartlı ödemelerin yüksek oranda tercih edilmesi, tüketicilerin online alışverişte güvenlik kaygılarını minimuma indirmesiyle ilişkilendirilebilir. 3D Secure sistemi, kartlı ödemelerde ek bir güvenlik katmanı sağlayarak, kullanıcıların dolandırıcılık riskine karşı korunmalarına yardımcı oluyor. EFT/havale ve kapıda ödeme seçenekleri, bazı tüketiciler için hala önemli birer alternatif olarak kalmaya devam ediyor. Özellikle kapıda ödeme seçeneği, online alışverişe hala tam olarak güvenemeyen tüketiciler için cazip bir seçenek oluşturuyor.
Giyim Sektörü 127 Milyar Liralık Hacme Ulaştı
Giyim, ayakkabı ve aksesuar sektörü, 2023 yılında 127,26 milyar liralık hacme ulaştı. Bu sektördeki işlem sayısı 144,79 milyon adetle rekor kırdı. En çok satılan ürünler arasında ayakkabılar, montlar, ceketler ve elbiseler yer aldı. Bu veriler, giyim sektörünün e-ticarette ne kadar önemli bir yer tuttuğunu ve büyüme potansiyelini göstermesi açısından önemli.
Giyim sektörü, e-ticaretin en dinamik alanlarından biri olarak öne çıkıyor. Modanın hızlı değişen yapısı, tüketicilerin yeni sezon ürünlerine hızlı bir şekilde ulaşma isteği ve indirim kampanyaları, bu sektördeki e-ticaret hacmini artırıyor. Özellikle genç nüfusun moda ve giyim ürünlerine olan ilgisi, online alışverişin bu alanda büyümesine katkıda bulunuyor. Giyim sektörü, aynı zamanda iade oranlarının yüksek olduğu bir alan, bu nedenle müşteri memnuniyetini sağlamak için hızlı ve kolay iade süreçlerinin sunulması büyük önem taşıyor.
2023 yılı, Türkiye’nin e-ticaret macerasında büyük bir adım oldu. Bu gelişmeleri izlemek ve anlamak, gelecekteki fırsatları değerlendirmek için büyük önem taşıyor. E-ticaretin hızla büyüdüğü bu dönemde, işletmelerin ve tüketicilerin bu değişime nasıl ayak uydurduklarını ve gelecekte bizi nelerin beklediğini görmek oldukça heyecan verici.
Raporun tam sürümüne bu link üzerinden ulaşabilirsiniz.
