Liderlik özellikleri her şeyin dönüştüğü gibi değişmeye başladı. Özellikle e-ticaret alanında liderlik yapacak olanların kendilerini bilindik liderlik tanımından farklı yönlerde geliştirmeleri gerekecek. Bu hem iş anlamında hem de kişisel gelişim anlamında detaylanan bir konu olarak öne çıkıyor.
Liderlik özellikleri nasıl dönüşüme uğradı?
Özellikle 1980’li yıllardan sonra çıkan “dönüşümcü liderlik” akımı ile artık bildiğimiz lider tanımı epey değişikliğe uğradı. Liderlerin “değişim ustası” olması gerektiğinin altını çizen James Mcgregor Burns’ün tanımı bugüne kadar farklı şekillerde yorumlandı ve dönüşüme uğradı.
Dönüşümcü liderlik temel olarak lider konumundaki kişiler, takım çalışanlarını tutum, değer ve inançlarını hedef dahilinde uyumlu hale getirme kabiliyetine sahip kişidir. Dönüşümcü lider, takım arkadaşlarının motivasyonunu yükselterek performansını oldukça yüksek bir seviyeye çıkarabilir. Bu dönüşüm sonucunda takım, ödül ile değil, işin nihai hedefine ulaşma isteği ile motive olur.
Harvard İşletme Okulu, bunu bir adım öteye evirerek efektif liderlik anlayışını ortaya koydu. Bu anlayışa göre liderlik yapan kişinin etkili olması için şirket vizyonunu sürdürmeyi değil gelişmesi gerekir. Odağını ise sistem ya da yapıdansa insanlara çevirir. Müşteri memnuniyeti ve çalışan motivasyonunu öne koymak, şirketin daha hızlı bir şekilde ilerlemesi ve risklere karşın tedbir almasının yolunu açar.
Liderlik özellikleri nelerdir?
Liderlik türleri farklı noktalara odaklansa bile liderlik özellikleri temelde aynıdır. Kendini geliştirmiş ve etkili bir liderin sahip olduğu özellikler ikiye ayırılır. Bunları iş odaklı ve kişilik odaklı olarak iki başlık altına toplayabiliriz. İş odaklı özellikler genel anlamda işin yürümesi ve şirketin gelişmesi için lidere katkı sağlayacak ögelerdir. Kişisel odaklı özellikler ise etkili liderin takım arkadaşları ve ikili iletişimlerinde ihtiyaç duyduğu ögeler olmaktadır.
İş odaklı lider özellikleri
Etkili bir lider olmak için öncelikle iş yaşantısında katkı sağlayacak birtakım yetenekler edinmek gerekiyor. Şirketi olası değişimlere hazırlamak, çalışanları motive etmek ve geliştirmek, istatistiklerin farkına varabilmek ve muhasebe öne çıkan iş odaklı lider özellikleri arasında.
Değişkenlere karşı hazırlıklı olmak
Yaşadığımız hızlı çağda şirketlerin de trendlere uyarak değişimler geçirmesi elzem oldu. Artık yıkılan pek çok yapı ve anlayış var. Bu sebeple liderler değişim fırsatlarını gözetmeli ve öncesinde şirketi ve çalışanlarını bu değişime karşın hazırlamalıdır. Etkili lider, değişim sürecinin kolay olmadığını ve zorlukların da farkında olmalıdır.
Çalışanları dönüştürmek
Çalışan motivasyonunun yüksek tutulması da liderin bu yeteneğine bağlıdır. Devamlı olarak geri bildirim almak, çalışanların güçlü yönlerini tespit ederek bu kişilere önemli görevler vermek çalışanların lidere güvenmelerini sağlayacaktır. Lider, çalışanlarının fikirlerine saygı duyduğunu göstererek sağlıklı iletişimler kurduğunda da çalışan bağlılığının arttığı görüldü. Çalışan motivasyonunun yüksek tutulması iş yerinde olağanüstü aktifliğin, planların daha başarılı sonuçlanmasının ve müşteri memnuniyetinin artmasını sağladığı defalarca kez kanıtlandı. Şirkete olan bağlılık ne kadar güçlendirilirse çalışanların istifa oranı da bu oranda azalıyor.
İstatistikleri okuyabilmek
Rakamlar asla yalan söylemez. Veriler ve çıkarılan tablolar şirketin ne durumda olduğunu, neden olumlu veya olumsuz sonuçlar alındığını, gelecekte oluşabilecek risk ve fırsatları ve daha ilerisinde nasıl bir yol izlenmesi gerektiği hakkında bir harita çıkaracaktır. Etkili liderlik ve işte başarı için istatistikleri ve tablolaştırmayı işinizin bir parçası haline getirin.
Kişisel odaklı liderlik özellikleri
Etkili liderlerin hem kişisel anlamda faydalanabilecekleri hem de ikili iletişimlerinde başarıyı yakalayabilecekleri özellikler bulunuyor. Son zamanlarda adından çok fazla bahsettiren “Duygusal Zeka” ilk sırada yer alıyor. Müzakere yetenekleri ve karar verme yeteneklerinin geliştirilmesi de etkili liderlik için gereklidir.
Duygusal zekâ
Duygusal zeka temel olarak duygu durumunu kontrol edebilmekle ilgilidir. IQ kadar önemli olan duygusal zekayı geliştirmek yönetici konumundaki kişilere çok büyük fırsatlar sağlar. Duygusal zekada geliştirilmesi gereken dört duyu vardır. Kişinin kendisinin farkına varması ve kendini yönetebilmesi ile duygu durumunu anlayarak dürtülerini kontrol edebilmesi olarak sıralanır.
Müzakere
Müzakere yetenekleri iletişim ve duygusal zekanın gelişimi ile de ilişkilidir. Pek çok müzakere tekniği varsa da münazarada ana hedef, masadan herkesin memnun ayrılmasıdır. Bu nedenle ikna, iletişim ve mevcut durum analizi önem teşkil eder.
Karar alma süreci
Kararlar, şirketlerin gelişim ve ilerleme süreçlerinde büyük sancılara neden olabiliyor. Ancak yapılan araştırmalar da gösteriyor ki şirketlerin büyük bir çoğunluğu alınan kararların yalnızca bir olay olarak görüyor. Ancak karar verme birden yapılan bir eylem değil, uzunca planlanması gereken bir süreçtir. Bu nedenle kararı çerçevelendirme, geçmiş istatistiklerden yararlanma, takımı hazırlama ve fikir alışverişi gibi pek çok süreç karar almada yanlışlıkların önüne geçer.
E-ticaret liderlerinin özellikleri
E-ticaret alanı, gerçek ticaretten farklı liderlik özellikleri gerektiriyor. Çünkü online ortamda bireylerin gerçek hayattan çok daha farklı hareket ettikleri ortaya çıktı. Bu nedenle hızla gelişen, rekabetin giderek arttığı dijital ortamda e-ticaret liderlerinin uyum sağlaması gerekmektedir.
E-ticarette başarılı olan liderlere bakıldığında yukarıda sayılan özellikleri fazlası ile geliştirdikleri görülebilir. Çünkü e-ticaret liderleri teknoloji, değişim, veri ve müşteri memnuniyeti konusuna önem göstermeleri gerektiğinin farkında.
Teknolojinin nimetlerinden faydalanabilmek
Teknolojik gelişmelerin hızına yetişebilmek ve doğru aracı doğru zamanda kullanabilmek e-ticaret ile uğraşanlar için önem taşıyor. Teknolojik araçların hangilerinin şirkete faydalı olacağı, hangilerinin olumsuzlukları ve doğabilecek riskleri önceden haber verebileceği ve hangi fırsatları doğuracağını öğrenmek teknoloji ile iç içe olmayı gerektiriyor. Pek çok e-ticaret lideri teknolojik gelişmelere kucak açarken bir yandan da devamlı olarak eğitim alıyor.
Değişim rüzgarlarını hissedebilmek
İnternet trendleri ve hızlıca değişen tüketici davranışları karşısında etkili liderlerin de dümeni güvenli bir şekilde çevirmesi gerekiyor. Başarılı bir kaptan olmak için de öncelikle mürettebatı bu değişime hazırlamak gerekli. Şirket verilerini iyi okumak, çalışanların eğitimlerini ve motivasyonlarını değişim yönünde kuvvetlendirmek ve müşterilere değişimi hissettirmek ayrı bir plan ve çalışma gerektiriyor.
Müşteriyi iyi tanıyabilmek
İyi bir e-ticaret uzmanı olabilmek için ilk olarak müşterinin kendisini tanımak çok önemlidir. Müşteriler, gerçek hayattaki profillerinden çok daha farklı bir dijital kimliğe sahip olabilirler. Bu nedenle şirket liderleri sosyal medyaya katılım sağlar ve online topluluklarını yakından takip ederler, hatta hedef kitlenin etkilendiği influencerları bile takip ederler. Çünkü ileride rotanın nereye kayacağını önceden haber alırlar. Müşterinin beklentileri, değer verdiği şeyleri ve nasıl daha iyi bir satış deneyimi yaşayacağı konusunda fikir sahibi olurlar.
Sonuç olarak liderlik kavramı artık sadece bir ekibi yönetmekten ibaret değil. Etkili liderlik yapmak isteyenlerin güçlü bir takım ve strateji oluşturmaları için bu farklılıklara ayak uydurmaları gerekiyor.
